Yunanistan’da Total Çekildi, Tek Patron Amerikan ExxonMobil
Total'in elinde bulunan Girit'in batısındaki hidrokarbonların araştırılması ve işletilmesi hakları sözleşmelerinin çoğunu ExxonMobil satın aldı.
Yunanistan’da Miçotakis hükümeti, hidrokarbon araştırmalarına yönelik çabaların yeniden başlatılması ve yoğunlaştırılması için düğmeye bastı. Başbakan Kiriakos Miçotakis Helenik Hidrokarbon Yönetim Şirketi A.Ş’yi ziyaret ederek çalışmaların yoğunlaştırılması için talimat verdi.
Yunan hükümetinin hidrokarbonlar için benimsediği yeni strateji kapsamında EDEY tarafından yapılan açıklamalara göre, Yunanistan bölgesinde doğalgaz yataklarının bulunmasına yönelik ilk yeni sondaj 2023’te gerçekleşebilir.
Yunanistan’da yayımlanan Capital.gr’a göre, yalnızca Yunanistan’da değil, daha geniş anlamda madencilik endüstrisi için hidrokarbon aramalarına yönelik oluşan yeni olumlu ortamın, Amerikan ExxonMobil’in yalnızca Girit imtiyazında aktif kalmakla değil, aynı zamanda aramalardan çekilen Fransız Total şirketine ait en büyük yüzdeyi üstlenme kararının gündemde olduğu belirtiliyor.
Sektör bilgisine sahip piyasa kaynaklarının işaret ettiği gibi, Amerikan şirketinin kararı iki önemli gelişmenin ardından damgasını vurduğu bir dönemde alındı: İlki, Ukrayna’daki savaş ve Avrupa Birliği’ni Rusya’dan doğal gaz ithalatından kesin olarak uzaklaştırmak için alınan kararın yarattığı yeni jeopolitik ve enerji dengeleri ile ilgilidir.
İkincisi, karbon dioksit emisyonlarını azaltmak amacıyla ABD’nin Paris anlaşmasına geri dönmesi için Amerikan hükümetinin yeni stratejisiyle ilgilidir. Aynı kaynaklar, ExxonMobil’in kararının, erken bir aşamada olmasına rağmen son derece umut verici olduğu düşünülen Girit bölgesindeki araştırma umutları için olumlu bir mesaj gönderdiğini vurguluyor.
Yetkili kaynaklar, “Başbakan’ın hidrokarbon arama ve işletme süreçlerini hızlandırma taahhüdünden sonra, ExxonMobil’in zorluğun üstesinden geldiği ve Yunan tarafının çağrısına yanıt verdiği açıktır.” İfadelerini kullanıyor.
Bu anlamda ExxonMobil’in kararı, hidrokarbon arama cephesinde son yıllardaki en önemli gelişmelerden biri olabilir.
Bilindiği üzere Temmuz ayının sonunda, Total’in elinde bulunan Girit’in batısındaki hidrokarbonların araştırılması ve işletilmesi hakları sözleşmelerinin çoğunu ExxonMobil satın aldı.
Helenik Hidrokarbon Yönetim Şirketi A.Ş (ELPE) tarafından açıklandığı üzere, ExxonMobil Exploration and Production Greece (Girit) B.V., Kira Sözleşmelerinde TotalEnergies’in %75’lik (%40) hissesini alıyor. Geriye kalan yüzde (%40’ın %25’i) ELPE’nin yan kuruluş şirketlerine geçiyor. Bu işlemle, Mütevelli Heyeti görevini de üstlenecek olan ExxonMobil’in yüzdesi %70’e, ELPEyan kuruluş şirketlerinin yüzdesi ise %30’a yükselecek.
Yunan hükümetinin hidrokarbonlar için benimsediği yeni strateji kapsamında EDEY tarafından yapılan açıklamalara göre, Yunanistan bölgesinde doğalgaz yataklarının bulunmasına yönelik ilk yeni sondaj 2023’te gerçekleşebilir.
EDEY, özellikle Girit bölgesi için, büyük doğal gaz yataklarının varlığı için en umut verici bölgeden, ancak aynı zamanda sismik verilerin derhal alınmasının zorunlu olduğundan söz ediyor. Bunun 2022-2023 kış sezonunda gerçekleşmesi hedefleniyor. Bunu 2024’te 3D sismik izleyecek.
Sondaj veya kullanımdan kaldırma kararı 2025-2026’da, saha geliştirme kararı ise 2027’de verilecek. Her şey yolunda giderse üretim 2029 olarak belirlendi.
Miçotakis hükümetinin hidrokarbonlar konusundaki politika değişikliği bağlamında, Yunan Devletinin ilgili yatırımları kolaylaştırma yönünde belirli taahhütler üstlendiği belirtilmektedir.
Özellikle Başbakan Miçotakis, gereksiz gecikmeleri önlemek için ilgili tüm projelerin ulusal öneme sahip projelere yükseltileceğine dair söz verdi. Aynı zamanda Miçotakis hükümeti, soruşturmaların ilerlemesini yakından izleyecek ve süreyi kısaltmak için gerekli yasal müdahaleleri tavsiye edecek bir çalışma grubu kurma sözü verdi.
Girit’in batısı ve güneybatısındaki bölge için, büyük bir doğal gaz yatağı için ciddi olasılıklar olduğunu gösteren özel veriler var. Veriler ilk olarak 2015 yılının sonundan itibaren Hellenic Petroleum’un mülkiyetine geçmişti ve Norveçli şirket PGS tarafından daha geniş alanda gerçekleştirilen ilk sismik kayıtlardan geliyor.
Ön tahminlere dayalı olarak Girit’te, Mısır denizdeki Zor gaz sahasının yerini belirlemek için kullanılan modele dayalı olarak benzer bir jeolojik yapı tespit edilmiştir. Söz konusu bölümün “Talos” olarak adlandırıldığı, PGS sismik kayıtlarından elde edilen bulguların ise yabancı imtiyaz sahipleri olan Total ve ExxonMobil’i çekmek için kullanıldığı kaydediliyor.
Güneydoğu Avrupa Enerji Enstitüsü tarafından yapılan bir araştırmaya göre, İyon ve Girit bölgeleri potansiyel olarak 70-90 trilyon fit küp doğal gaz rezervine sahip, bu miktarlar AB tüketiminin %15-20’sini karşılayabiliyor. Rapora göre, Yunanistan’daki doğal gaz yataklarının potansiyel değeri 250 milyar avroyu aşıyor.
Yunanistan’ın işbirliği yaptığı ExxonMobil dünyanın en büyük özel enerji şirketi olmasına rağmen, yine de Amerika Birleşik Devletleri’nin ekonomik çıkarlarının bir temsilcisi ve muazzam özel ekonomik ve politik ağırlığı olan bir şirket olarak kabul edilmektedir. Şirket, dünya petrolünün yaklaşık %3’ünü üretiyor ve kontrolü altında 30 binin üzerinde verimli kuyusu bulunuyor.
Mevcut haliyle, Kasım 1999’da kuruldu, ancak tarihsel olarak, 19. yüzyılda Rockefeller.J.D. tarafından yaratılan şirketin bir zamanların güçlü Standard Oil’inin halefidir. Şu anda şirket ABD, Kanada, Güney Amerika, Avrupa, Asya, Avustralya ve Afrika’da faaliyet gösteriyor.