EFKA’ya Borcu Olanların Borçları Silinecek Mi? Cevabı Bu Haberde!

Bir kez daha e-EFKA’ya (Elektronik Ulusal Sosyal Güvenlik Kurumu) Borcu olanların borçlar silinmesi gündemde. Borçlu olanların başvurusu ne zaman zorunludur?

e-EFKA’ya karşı tevsik edilmemiş (kayda geçirilmemiş) borçların on yıllık zaman aşımı artık yürürlüktedir. Bu durum, e-EFKA-KEAO’ya (Sosyal Güvenlik Alacakları Tahsilat Merkezi) borcu olan potansiyel emeklilerin emeklilik yolunu açmaktadır.

Bu, kurumun ödenmemiş sosyal güvenlik primlerinden kaynaklanan alacaklarını tevsik etme ve tahsil etme süresinin (eskiden 20 yıl iken) 10 yıla indirildiğini öngören yasa hükmüdür (4997/2022 sayılı yasanın 6. maddesi, e-EFKA’nın 43/2022 sayılı genelgesi, 75110/14-2-2023 tarihli Genel belge).

Ancak, hak sahiplerinin kilit bir noktaya dikkat etmeleri gerekmektedir, zira borçların silinmesi için borçlunun başvurusu zorunludur.

Özellikle, ücretli olmayan sigortalılar için (eski OAEE, eski OGA, eski TSMEDE vb. borçları):

Zaman aşımı kontrolü, sadece sigortalının başvurusu üzerine yapılır. Bunun nedeni, silinen borca karşılık gelen sigortalılık süresinden feragat etmesi için onayının alınması gerekliliğidir.

Başvurular, ilgili yetkili yerel e-EFKA Bölge Müdürlüklerine sunulur ve burada incelenir.

İlgili başvurunun yapılması için, sigortalı uzun süreli beklemelerden ve kalabalıktan kaçınarak elektronik randevu alarak hizmet alabilir. Ulusal ağ geçidi (gov.gr) veya hizmetin web sitesi (www.efka.gov.gr/rv) aracılığıyla, Taxisnet kodları ve kimlik bilgileri kullanılarak doğrulandıktan sonra platforma girilir. Ardından, basit adımlarla hizmet almak istediği şubeyi ve bölümü seçer ve istediği ilk uygun randevuyu otomatik olarak kapatır. Randevu gününde sadece birkaç dakika erken gelmesi ve hızlı ve güvenli bir şekilde hizmet alması yeterlidir.

Aynı zamanda, ücretli çalıştıran işverenlerin borçları için (eski İKA-ETAM borçları):

İlgililer, söz konusu borçların toplu ve otomatik olarak zaman aşımına uğramış olarak nitelendirilmesini sağlayacak yeni bir iç prosedürün tamamlanmasına kadar, ilgili yetkili yerel e-EFKA Bölge Müdürlüklerine www.efka.gov.gr/rv üzerinden elektronik randevu alarak başvurabilirler.

İstisnai olarak, gayrimenkul devri için Sigorta Yeterlilik Belgesi verilmesi söz konusu olduğunda, ilgililer yetkili KEAO hizmet birimlerine başvuracaktır.

5+1 Soru ve Cevaplar

Çalışma Bakanlığı’nın yayımladığı soru-cevap kılavuzuna göz atın:

1) e-EFKA’ya olan borçların zaman aşımı bundan sonra nasıl gerçekleşiyor?

4997/2022 sayılı yasa ile, e-EFKA’nın ödenmemiş sosyal güvenlik primlerinden kaynaklanan alacaklarını tevsik etme ve tahsil etme süresi, mevcut 20 yıldan 10 yıla indirilmiştir. Bu süre zarfında alacak tevsik edilmezse (aranmazsa), zaman aşımına uğrar. Bu yolla, Danıştay’ın, “Katrugalos Yasası” ile getirilen e-EFKA alacaklarının zaman aşımı için tek tip 20 yıllık sürenin aşırı olduğu ve orantılılık ilkesine aykırı olduğu yönündeki kararına uyum sağlanmaktadır; yüksek mahkeme on yılı makul bir zaman aşımı süresi olarak belirlemişti.

Daha sonra, 1 Ocak 2027’den itibaren, zaman aşımı mali idare için geçerli olan süreye paralel olacak şekilde beş yıla indirilecektir, bu nedenle e-EFKA da beş yıl içinde tevsik etmek zorunda kalacaktır.

2) Potansiyel yararlanıcılar kimlerdir?

Bu düzenleme, sosyal güvenlik prim borcu olan tüm kategorileri (işverenler, serbest meslek sahipleri, bağımsız çalışanlar, çiftçiler) kapsamaktadır. Ayrıca, alacakları borcun oluşma tarihine daha yakın bir zamanda tevsik etmesi gerekeceği için e-EFKA’yı da ilgilendirmektedir, bu da sosyal güvenlik gelirlerini artırır ve aşırı gecikmelerin kötü uygulamalarını caydırır.

İşveren borçlarının zaman aşımının ücretli çalışanları etkilemediği açıklığa kavuşturulmuştur, zira bu silinen borçlara karşılık gelen sigortalılık süresi onlara tanınmaya devam etmektedir.

Ek olarak, bağımsız çalışanlar, silinmesine rağmen, isterlerse borçlarını ödeyebilirler ve böylece zaman aşımına uğrayan dönemi sigortalılık süresi olarak tanıyabilirler.

Son olarak, on yıldan daha eski borçlarını yapılandıran borçlular için, tutarlı olmalarına rağmen mağdur olmamaları için özel bir önlem alınmıştır. Bu durumlarda ve ilgilinin başvurusu üzerine, zaman aşımına uğrayan miktar yapılandırmadan çıkarılır ve ödenen miktarlar kalan borcu karşılar.

3) Zaman aşımı ne zaman başlar? Zaman aşımı süresi ne zaman sona erer?

Zaman aşımı, zorunlu sigortaya tabi olan işin/hizmetin sağlandığı yılı takip eden yılın 1 Ocak’ından itibaren başlar. Eğer 10 yıl geçerse, yani işin/hizmetin sağlandığı yıldan sonraki onuncu yılın 31 Aralık’ı geçerse ve sigortalı (veya işveren) borcu hakkında herhangi bir şekilde bilgilendirilmemişse, bu borç zaman aşımına uğrar. 2026 ve sonrasında oluşan borçlar 5 yılda zaman aşımına uğrayacaktır.

4) Yani biri on yıl içinde borcunu ödemezse, bu borçlar “silinir” mi?

Hayır, çünkü zaman aşımı, sigortalının sigorta prim borcu olduğu konusunda her bilgilendirilişinde kesilir. Böyle bir durumda, on yıllık süre bildirimden itibaren yeniden başlar.

5) Zaman aşımı hangi yollarla kesilir?

Zaman aşımı, e-EFKA’nın (veya KEAO’nun) sigortalıyı borç hakkında herhangi bir şekilde bilgilendirmesi durumunda kesilir: icra memuru/çağrı kağıdı ile, mektup ile, elektronik bildirim ile veya tahsilat için idari icra tedbiri alındığında (bireysel tevsik belgesinin tebliği, haciz, açık artırma vb.).

6) Dolayısıyla, e-EFKA işlemlerinin tebliği ile bu süre sürekli uzatılabileceği için, zaman aşımı süresinin kısaltılmasının esas olarak ne gibi bir sonucu vardır?

Zaman aşımı, borçların ödenmesinden kaçınmayı amaçlayan bir kurum değildir. Hukuki güvenliği ve işlemlerin güvenliğini sağlayan bir kurumdur. Bir yandan, sigortalı borçlarının neler olduğunu bilmeli ve bunlar bir noktada tasfiye edilmelidir. Öte yandan, e-EFKA (ve e-EFKA’ya bağlı olan KEAO) sosyal güvenlik primlerinin tahsilatında atıl kalmamalı ve kurumun iyi yönetimi çerçevesinde gelirlerini bütçelendirebilmeli ve tahsil edebilmelidir. Zaman aşımı süresinin hızlandırılmasıyla, e-EFKA’nın kabul edilebilir zaman dilimleri içinde hareket etmesi sağlanırken, zaman aşımının kesilmesi olasılığıyla stratejik olarak kötü ödeme yapanların yükümlülüklerini yerine getirmekten kaçınmamaları sağlanır.