100. Yıla Hazırlık Başladı, Hedef Yine Türkiye ve Sözde “Soykırım”

Yunanistan Kültür bakanlığı kesenin ağzını açtı ve “Küçük Asya Felaketi”nin 100. yılı dahil olmak üzere, “Tüm Yunanistan Bir Kültür 2022” projesi için toplamda 1.800.000 € artı KDV toplam bütçeli 70 yapıma destek verileceğini açıkladı.

Yaklaşık 25 yıl önce bu günleri görmüş ve bir kültür çalışmasının yapılması için ısrarla bazı yapımcı dostlarımdan yardım talep etmiştim. Ama söylediklerim o yıllarda ve devamında malesef gerektiği şekilde dikkate alınmamıştı. Neredeyse Yunanistan’ın her yerini defalarca ziyaret ettim. Mübadiller başta olmak üzere birçok Yunanlı ile dostluklar kurdum, halen de bu dostluklar devam ediyor.

Bugünkü gün gibi hatırlarım;

2003 yılında TRT olarak 5 bölümden oluşan “Doğduğum Topraklar” belgeselinin yapımı için Yunanistan ayağının çekimleri için araştırma ve ziyaret edilecek yerleri en ince detayına kadar hazırlamıştım. Yönetmen Nilay Günden öncülüğünde Türkiye’den gelen yaklaşık 10 kişilik bir ekiple, Türkiye ve Yunanistan’da yapılan çekimlerde 15 bin km yol yapıldı. Yunanistan’da 42, Türkiye’de 63 kişiyle röportaj yapıldı. Röportaj yapılan kişilerin bir çoğu 80 yaşın üzerindeydi. “Doğduğum Topraklar” belgeseli Ege’nin iki yakasında barışı getirecek ve barışa katkıda bulunacak bir televizyon programıydı.

Hatırlanacağı üzere 1919-1922 yıllarında Türkiye-Yunanistan nüfus mübadelesi, 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması’na ek olarak yapılan sözleşme uyarınca Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan Krallığı’nın kendi ülkelerinin yurttaşlarını din esası üzerine zorunlu göçe tabi tutmasına verilen addır. Göçe tabi tutulan kişilere ise mübadil denir.

Mübadele ile 1.200.000 Ortodoks Hristiyan Rum, Anadolu’dan Yunanistan’a; 500.000 Müslüman Türk de Yunanistan’dan Türkiye’ye göç etmek zorunda kalmıştır.

Nüfus Mübadelesi’ni sözde “Soykırım” ilan ettiler!

Oysa iki ülke arasında yapılan “Nüfus Mübadelesi” idi, ancak Yunanistan zaman ilerledikçe bunu da öteleyerek “Küçük Asya Felaketi” ve sözde “Soykırım” vaftizi yaptı.

1998 yılında Yunan Parlamentosu oybirliğiyle 14 Eylül’ü “Türk Devleti tarafından Küçük Asya ve Doğu Trakya Rumlarına yönelik Soykırım’ın Ulusal Anma Günü” olarak ilan edilmesini oyladı.

Şimdi de Uluslararası alanda yaptığı girişim ve lobi faliyetleriyle de milyonlarca Euro harcayarak sözde “Soykırım” olarak tanıtmak üzere hummalı bir çalışma yapıyor.

2022 yılına gelindiğinde daha ilk günden bu çalışmalara yenilerinin eklenmesi için kolları sıvadı. 2021 yılının son ayı olan Aralık ayında, Yunanistan Kültür Bakanlığı Bakan Lina Mendoni imzalı, Yunanistan genelindeki göçmen ve Mübadil Derneklerine ve Federasyonlara bir genelge gönderdi.

Kavala Göçmen Dernekleri temsilcileri, göçmenlerin Kavala bölgesine gelişinin 100. yılına ve 1922-1924 yıllarına ilişkin tekliflerin hazırlanması için Kapadokya Araştırmaları Merkezi ofisinde tarihi toplantısı.

Geçtiğimiz günlerde ise Yunanistan Kültür ve Spor Bakanlığı, 2022 yılını “Küçük Asya Felaketi”nin yıldönümüne ve göçmen topluluklarının hafızasını ve kimliğini tanıtmaya adadığını açıkladı. Yıldönümü, “Tüm Yunanistan Bir Kültür 2022” genel başlığıyla yeni etkinlik döngüsünün ana teması olacak.

Nitekim Kültür ve Spor Bakanlığı, Yunanistan genelinde faliyet gösteren Göçmen Dernekleri ve Birlikleri Federasyonlarını yeni yılda kurum bünyesinde gerçekleştirilecek program ve eylemlerin desteklenmesi için birkaç gün önce özel bir davet duyurusu yaptı.

Birkaç ay önce Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni bu konuda şunları söylemişti:

“Yunanlıların ortak vicdanında travmatik bir iz bıraktı”

“Küçük Asya Felaketi”nin 100. yıldönümü, yalnızca anavatanlarından koparılan Küçük Asya halkının değil, tüm Yunanlıların ortak vicdanında travmatik bir iz bıraktı. 1922’de, felaketten ve Küçük Asya Rumlarının gelişinden yüz yıl sonra, bizi çağımızın gerektirdiği düşünmeye ve dayanışmaya çağırıyor.

Kültür ve Spor Bakanlığı, 2022’de “Küçük Asya Felaketi”nin 100. yıldönümü ve Yunanlıların doğdukları yerlerden sürülmelerinin anısını onurlandırıyor. Helenizmi ve yeni Yunanistan’ın oluşumunu kesin olarak etkileyen tarihi bir olayı onurlandırıyor. Gelecek yaz için “Tüm Yunanistan Bir Kültür 2022” kurumu monotematiktir. Göçmen toplulukları, sürgündeki Rumları, geleneklerini, sanatlarını ve eğitimlerini yeni bir kimlik oluşturarak büyükşehirlere aktaranları özellikle onurlandırmak istiyoruz. Aynı zamanda, modern Yunanistan’daki göçmenlerin belirleyici katkısını kabul ederek, Göçmen Derneklerini ve Federasyonlarını, tarihi onurlandıracak organize eylemlerin verilmesi için teklifler sunmaya ilgilerini ifade etmeye davet ediyoruz.”

Programların ve eylemlerin tematik eksenleri şu şekildedir:

Yunanistan’a yerleşen toplulukların tarihlerinin yanı sıra, kurulumdan sonraki evrimlerinin kaydedilmesi ve belgelenmesi (arşiv araştırması, sözlü tarih ve etnografik sinema yöntemleri kullanılarak sözlü tanıklıkların kaydedilmesi).

Yunanistan’ın somut olmayan kültürel mirasının yönlerinin vurgulanması ve teşvik edilmesi.

Yunanistan’da bugüne kadar bulunan göçmen Helenizm (geleneksel olaylar, yemek mirası, teknik bilgi ve kültürel uygulamalar.

Kırsal ve kentsel alanın müzik ve dans gelenekleri vb.), fotoğraf arşivlerinin derlenmesi ve sayısallaştırılması, belgelenmesi, sayısallaştırılması ve Basım, yayınlar, eğitim faaliyetleri.

Konferansların düzenlenmesi, çalıştaylar, sergiler, etkinlikler ve Küçük Asya’daki (Anadolu) Helenizmin ve Yunanistan’da spor ve spor eğitiminin gelişimine kuzey ve doğu Trakya’daki katkısını vurgulayan eylemlerin organizasyonu.

Organizasyon ve yapım aşamasında verilecek teklifler, Özel Değerlendirme Komitesi tarafından belirlenecek. Her yapımın tamamı için aşağıdaki maliyet kategorileri belirlendi.

– 40 adet yapım için 15.000 € artı KDV

– 20 yapım için 30.000 € artı KDV

– 10 adet yapım için 60.000 € artı KDV

Toplam: 1.800.000 € artı KDV toplam bütçeli 70 yapıma destek verilecektir.

2022 yılı için yalnızca “Küçük Asya Felaketi”ne adanan “Tüm Yunanistan Bir Kültür 2022” etkinlik ve eylem programı, Kültür ve Spor Bakanlığı Özel Komitesi tarafından elektronik portal aracılığıyla açık davetle seçilen tekliflerden oluşacaktır. Kültür Bakanlığı Kültür Organları Birliği drasis.culture.gr.

Tekliflerin sunulmasına yönelik elektronik portal 17 Ocak 2022 Pazartesi gününden itibaren açılacak ve 17 Şubat 2022 Perşembe gününe kadar çalışacaktır. Duyuru, 17 Ocak 2022 Pazartesi günü, portalın açılışı ile aynı zamanda kamuoyuna duyurulacaktır.

Tekliflerin seçimi 19 Şubat 2022 Cuma günü başlayacak ve 21 Mart 2022 Pazartesi günü sona erecek. Sonuçlar 31 Mart 2022’ye kadar açıklanacak.