Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i Satın Alması Yunanistan’da Rahatsızlık Yarattı

Yunanlı gazeteci Orestis Panteloğlu’nun CNN.gr gazetesinde Türk şirketi Baykar tarafından satın alınan İtalyan Piaggio Aerospace’i konu alan bir yazı kaleme aldı. “Türk Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i satın alması neden rahatsız ediyor?” başlığıyla okuyuculara servis edilen haber-yorumda, Yunanistan’ın yanında diğer Avrupa ülkelerinin de bu satın alımdan rahatsızlık duyduklarına vurgu yapılıyor.

Bu konuda Yunanistan’ın, Türkiye’nin AB savunma sektöründeki etkisini sınırlamak için Fransa gibi müttefiklerle işbirliği arayışına gireceğine dikkat çekiliyor.

Haberde, “Baykar’ın Piaggio Aerospace’i satın alması sadece ticari bir anlaşma değil, aynı zamanda önemli stratejik sonuçları olan bir hamledir. Türkiye, AB içindeki kritik teknolojilere ve altyapıya erişim sağlayarak savunma sektöründeki konumunu güçlendiriyor.” İfadelerine yer veriliyor.

Yunanlı gazeteci Orestis Panteloğlu yazısında özetle şu ifadeleri kullanıyor:

“Türk Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i satın alması neden rahatsız ediyor?”

Türk şirketi Baykar’ın İtalyan Piaggio Aerospace’i satın alması, savunma sanayi sektöründeki dengeleri etkilemesi beklenirken, hem Yunanistan’da hem de diğer Avrupa ülkelerinde tepkilere neden oldu.

Bu hamle, Türkiye’ye Avrupa havacılık ve ileri teknoloji pazarına doğrudan erişim imkânı sağlıyor ve bu durum stratejik ve jeopolitik soruları gündeme getiriyor.

Reuters’ın haberine göre söz konusu anlaşma, finansal detayları açıklanmadan Aralık 2024 sonunda İtalyan Sanayi Bakanlığı tarafından onaylandı.

İtalyan Bakanlığının açıklamasına göre, Baykar’ın teklifi, Piaggio Aerospace çalışanlarının ve alacaklılarının çıkarlarını korumak ve grubun endüstriyel beklentilerini canlandırmak açısından en uygun teklif olarak değerlendirildiği için üç bağlayıcı teklif arasından seçildi.

Vespa ve Piaggio scooter üreticisiyle herhangi bir bağı olmayan Piaggio Aerospace, askeri ve sivil kullanıma yönelik uçak ve uçak motorları tasarlıyor ve üretiyor.

2018 yılından bu yana maddi sıkıntılar nedeniyle devlet denetimine alınmıştı.

Baykar, uçak üretiminin sürdürülmesi ve genişletilmesinin yanı sıra ilgili teknik destek, eğitim ve tedarik zinciri faaliyetlerinin yanı sıra motor bakımı ve motor parçaları üretimi konusunda da kararlılıkla bağlı kalacağını bildirdi.

Bloomberg’in haberine göre de İtalya Sanayi Bakanı Adolfo Urso, şirketin “ülkenin stratejik bir varlığı” olduğunu belirterek, “Şirketin yeniden üretime başlaması, net ve iddialı bir endüstriyel vizyonla garantilidir” dedi.

Şirketin Piaggio Aero ve Piaggio Aviation olmak üzere iki ayrı birimi bulunmaktadır. Şirketin önceki sahibi Abu Dabi merkezli “Mubadala Investment Company” şirketiydi.

Öte yandan İstanbul Başkonsolosluğu (Yunanistan)  Ekonomi ve Ticari İşler Ofisi verilerine göre, “Baykar” Türkiye’nin savunma ürünleri ihracatında lider konumda bulunuyor.

2023 yılında cirosunun yüzde 90’ını 1,8 milyar dolar tutarında ihracat oluşturdu. Bir önceki yıla göre dolar bazında 600 milyonluk artış kaydedildi.

Şirket, Ağustos 2024 itibarıyla 34 ülkeyle “Bayraktar TB2” İnsansız Hava Aracı tedarikine, 10 ülkeyle de “Akıncı” insansız ağır savaş uçağı satışına yönelik anlaşmalar imzaladı.

Yunanistan endişesi ve Avrupa boyutu

Yunanistan, Baykar’ın Piaggio Aerospace’i satın almasının, Ankara’nın askeri kabiliyetini Avrupa’daki bilgi birikimi ve altyapıyla güçlendireceğine inanıyor. Bu durum, özellikle Türk Bayraktar İHA’larının çeşitli askeri operasyonlarda giderek daha fazla kullanılması göz önüne alındığında endişe vericidir.

Öte yandan Yunan kaynakları, söz konusu anlaşmanın, Türkiye’nin askeri amaçlar için kullanılabilecek kritik havacılık bilgisine erişim sağlaması nedeniyle güvenlik ve teknoloji sızıntısı sorunlarını da gündeme getirdiğine dikkat çekiyor.

Yunanistan’ın ötesinde, Fransa gibi diğer Avrupa ülkeleri de Türkiye’nin Avrupa savunma sanayiine nüfuz etmesinden endişe duyuyor gibi görünüyor. Türkiye ile Libya ve Doğu Akdeniz’de gerginlik yaşayan Fransa’nın bu gelişmeyi yakından takip etmesi için her türlü neden var. Ayrıca, Avrupa savunma iş birliğine büyük ölçüde bağımlı olan Baltık ülkeleri ve Polonya’nın da satın alma konusunda çekinceler dile getirmesi muhtemel.

Avrupa savunma politikası için daha geniş kapsamlı etkiler

Piaggio Aerospace’in satın alınması AB’nin stratejik endüstrilerini kontrol etmekte daha geniş bir zayıflığını ortaya koyuyor. AB’nin yabancı yatırım kontrol mekanizmaları kurmuş olmasına rağmen İtalya’nın bu anlaşmayı onaylaması, ulusal endüstrileri korumanın her zaman ulusal hükümetler için bir öncelik olmadığını gösteriyor. Bu konularda Avrupa’da ortak bir duruşun olmaması, ortak savunma politikasında çatlaklara yol açıyor ve Türkiye gibi üçüncü ülkelerin üye ülkeler arasındaki görüş farklılıklarından yararlanmasına olanak tanıyor.

Yunan tarafının, ortak Avrupa savunma politikasına katılmayan ülkeler tarafından yapılan savunma sanayii satın alımlarının daha sıkı kontrollere tabi tutulması gerekliliğinin altını çizerek, konunun AB düzeyinde tartışılması yönünde çaba göstermesi bekleniyor. Aynı zamanda, Türkiye’nin AB savunma sektöründeki etkisini sınırlamak için Fransa gibi müttefiklerle işbirliği arayışına girecektir.

Avrupa savunma bütünlüğü için kritik bir sınav

Baykar’ın Piaggio Aerospace’i satın alması sadece ticari bir anlaşma değil, aynı zamanda önemli stratejik sonuçları olan bir hamledir. Türkiye, AB içindeki kritik teknolojilere ve altyapıya erişim sağlayarak savunma sektöründeki konumunu güçlendiriyor. Atina ve Brüksel’in nasıl tepki vereceği, Avrupa savunma bütünlüğü açısından kritik bir sınav olacak.”