Fransa, Yunanistan İle ABD Arasına “Kara Kedi” Sokmaya Çalışıyor

Fransa, Yunanistan’da bulunan Amerikan çıkarlarının ONEX tersaneleri yerine Yunanistan’ın Skaramanga tersanesini seçiyor.

Fransa Savunma Bakanı’nın Atina’ya ziyaretinden birkaç gün önce, Fransa Naval Grubu tarafından, Yunanistan’da inşa edilecek üç yeni FDI Belharra firkateyninin tedarikine ilişkin teklif Yunan hükümetine sunuldu. Teklif, özellikle Fransız devletine ait şirketin mutabakat zaptı (MOU) imzaladığı Skaramanga tersanesinde yerel bir üretim hattının kurulmasını kapsıyor.

Fransa’nın Lorient kentindeki tersanelerde halihazırda üç FDI inşa edildiği, dördüncüsü için ise görüşmelerin sürdüğü, bunun da inşasının Fransa’da gerçekleştirilmesinin planlandığı belirtiliyor.

Fransa’nın da imzasıyla geçtiğimiz günlerde gündeme getirilen ve Yunanistan Silahlı Kuvvetleri tarafından incelenen teklifle, Atina’nın potansiyel olarak tedarik edebileceği fırkateyn sayısı yediye çıkarılıyor.

Ancak önerinin hayata geçirilebilmesi için, konuya ilişkin bilgi sahibi kaynaklara göre, projenin Yunan yüklenicisine (Skaramanga Tersaneleri) Fransız teknolojik bilgilerin aktarılması konusunda bazı kritik hususların açıklığa kavuşturulması gerekiyor.

Bu bağlamda, 2024’ten bu yana Elefsina Tersaneleri’nin ve 2019’dan bu yana da Siros Tersaneleri’nin tam kontrolünü elinde bulunduran ONEX, Yunan hükümetine, fırkateynlerden korvetlere, savaş gemilerinden hızlı güdümlü füze devriye botlarına (GPB) kadar son teknoloji ve silah sistemleri içeren savaş gemilerinin inşası ve bakımını üstlenmesi yönünde defalarca baskı yaptı.

Nitekim ONEX şirketi başkanı Panos Ksenokostas, yakın zamanda düzenlenen  Yunan Avrupa ve Dış Politika Araştırmaları Vakfı (ELIAMEP) konferansında yaptığı konuşmada, bu tür yatırımlarla Yunanistan’daki sektörün güçlendirilmesinin gerekliliğini vurgulamıştı.

Ancak Fransa’nın teklifi, Deniz Kuvvetleri’nin programlarına güçlü ilgi gösteren Elefsina Tersaneleri’ni “oyun”un dışında bırakıyor ve tanınmış Yunanlı armatör Georgios Prokopios’a ait Skaramanga tersanelerini tercih ediyor.

Fransız tarafı, Yunan Donanması için ilave üç FDI Belharra firkateyninin olası ortak üretimi için Yunan yüklenicisi olarak Skaramanga Tersanesi’ni tercih ediyor. Zira, yeniden yapılanma aşamasına giren tersanelerin yeni yönetimiyle bir süredir temas halinde bulunuyor.

Atina’daki kulis bilgilerine göre, Fransız devlet devinin (Naval Grup) ONEX yerine Skaramanga tersanelerini seçmesinin etkenlerinden biri de, Panos Ksenokostas’ın Elefsina’daki ONEX’inin bir Amerikan devlet fonu tarafından desteklenmesi olduğundan dolayı Fransızlar’da bir rahatsızlığın olduğu söyleniyor.

Dolayısıyla Paris kaynaklarına göre ONEX, Fransız yöneticiler tarafından ABD’nin Yunanistan ve Avrupa kolu olarak değerlendiriliyor.

Fransızların tedirgin olduğu bir diğer konu ise, son dönemdeki jeopolitik gelişmeler ve AB ile ABD arasındaki kıyasıya rekabet nedeniyle ve yeni Trump Yönetimi’nin savunma ve güvenlik alanlarında söyledikleri dikkate alındığında, kritik Fransız teknolojisi ve bilgi birikiminin Amerikalıların eline aktarılmasında bir risk olduğu değerlendirilmesi de yapılıyor.

Atina’da Dendias ile “sıkı” pazarlık

Naval’ın planı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve önümüzdeki hafta başında Paskalya Bayramı öncesinde Atina’ya gelmesi beklenen Savunma Bakanı Sébastien Lecornu’nun de onayını aldı ve bu nedenle Fransız önerisi, Atina’da Dendias ile Lecornu arasında yapılacak toplantının gündeminde üst sıralarda yer alacak.

Dendias ile Lecornu ayrıca Meteor meselesindeki gelişmeleri, Fransa’nın Yunan savunma sanayisiyle işbirliği niyetlerini ve müzakereleri devam eden 4’üncü fırkateynin şart ve koşullarını da ele alacak.

Atina, Lecornu’nun Fransız önerisine ilişkin olarak, Yunanistan’da inşa edilecek fırkateynlerin maliyeti için ayrıcalıklı bir fiyat teklif etmeye hazır olduğunu teyit etmesini ve Yunan tersanelerine teknoloji ve bilgi birikimi transferini hızlandırma taahhüdünde bulunmasını bekliyor.

Bir Fransız FDI Belharra Fırkateynin maliyeti (donanımlı) 1 milyar euroyu buluyor.

Atina’daki kaynaklar 4’üncü Fırkateyn ile ilgili, Fransa’nın Meteorlar konusundaki anlaşmazlığı telafi etmek için özel olarak, ileri teknoloji ekipmanlarla birlikte yaklaşık 850 milyon euroluk bir bütçe teklif ettiğini ileri sürüyor.

Özellikle, Yunan Deniz Kuvvetleri’nin doğrudan yabancı yatırım (FDI) firkateynleri için sözleşmenin imzalanmasından bu yana ve endüstriyel işbirliği programı (HIP – Hellenic Participation Plan) çerçevesinde teknoloji transferi konusunda 60’tan fazla Yunan şirketiyle 120’den fazla sözleşme imzalanmıştır.

Bu Yunan şirketleri, Naval Group’un küresel tedarik zincirine katılarak diğer programlara ve gelecekteki uluslararası ihale çağrılarına katılma fırsatına sahip oldular; bu da küresel deniz savunma pazarındaki kabiliyetlerini, ekonomik faydalarını ve varlıklarını güçlendirecek.

“Fırkateynlerin ana silah sisteminin kritik elektronik donanımı Dedeağaç’ta üretiliyor”

Bunun tipik bir örneği, Dedeağaç’ta bulunan PRISMA Elektronik şirketiyle Naval Group arasında yapılan işbirliğidir.

Naval Group, 2025 yılı Şubat ayı sonunda PRISMA Elektronik ekibiyle işbirliği yaparak, fırkateynlerin ana silah sisteminin kritik elektronik donanımının Fabrika Kabul Testini (FAT) gerçekleştirdi. Aslında ekipman üreticilerinin ürünlerinin teslimatından önce gerçekleştirdikleri kalite kontrolüdür.

Yunan Üniversiteleri ve Enstitüleriyle işbirliği

Naval Group, Yunanistan’daki yenilikçi faaliyetlerini güçlendirmek ve gelecekteki deniz savaş yeteneklerinin gelişimini desteklemek amacıyla araştırma ve eğitim kurumlarıyla ilişkiler geliştirdi.

Bunlar:

Ar-Ge Ortakları Günleri: Mevcut ve yeni ortaklarla ağ kurmak ve gelecekteki araştırma projelerini bulmak amacıyla her yıl Atina’da düzenlenir (2025’te 5. etkinlik).

Sonuçlar:

40 Yunan ortaklı ile 20 Avrupa projesi.

Açık deniz rüzgar santralleri için Güvenlik ve Savunma alanında hizmet ve danışmanlık desteği sağlama amacıyla kurulan ETME’nin koordinatörlüğünde USSPs (deniz gözetimi) programına katılım.

2024: EPC2 projelerine Yunan ortakların katılımı, Calipso (alternatif itici güç), Seacure (insansız ve su altı), E=MCM (mayın savaşı).

İki Ar-Ge işbirliği protokolü: Deniz Harp Okulu ve Demokritos ile (enerji, kuantum teknolojisi).

Kompozit malzemeler için Atina Ulusal Teknik Üniversitesi (ΕΜP), Patras Üniversitesi ve BT Composite ile iş birliği.