Yunan Vatandaşları Sosyal Güvenlik Kurumu’na Borçlarını Ödeyemiyor!

Milyarlarca Euro’luk sosyal güvenlik borçları, binlerce Yunan vatandaşının belini büküyor ve birçok kişi, ödeme güçlüğü nedeniyle borç yapılandırma uygulamalarına sırt çeviriyor.

Ek ücretlerin borcu ikiye katlaması ve artan yaşam maliyeti karşısında hükümet, durumu endişeyle izliyor.

Borçlar katlanıyor, yapılandırmalar çöküyor

Yunanistan’da sosyal güvenlik borçları adeta bir kartopu gibi büyüyor. Sosyal Güvenlik Alacakları Tahsilat Merkezi (ΚΕΑΟ) 2024 dördüncü çeyrek raporuna göre, e-EFKA’ya (Yunanistan Sosyal Güvenlik Kurumu) olan toplam sigorta borcu 49,3 milyar Euro’ya ulaştı.

Daha da çarpıcı olanı, bu borcun 15,64 milyar Euro’su (toplamın %31,73’ü), borçluların sürdüremediği ve terk etmek zorunda kaldığı yapılandırmalardan kaynaklanıyor. Hükümet, vatandaşların artan ek ücretler ve yüksek maliyetler altında ezilmesini ve yapılandırmaların “iskambil kulesi gibi çöktüğünü” çaresizlik içinde izliyor.

Tuzak gibi yapılandırmalar

Uzmanlar, borç yapılandırma planlarının “tuzak gibi” olduğunu belirtiyor. Özellikle küçük işletme sahipleri ve serbest meslek mensupları için “yapılandırmayı bozanların” sayısı artış gösteriyor.

12-24 taksitli sabit yapılandırma, bir “can simidi” olarak sunulsa da, %5,5 faiz oranları, zorunlu güncel prim ödemeleri ve borcu enflasyondan daha hızlı büyüten %8,5’lik ek ücretler, borçluları daha da zor duruma sokuyor. Ekonomik boğulmadan yorulan borçlular, yapılandırmaları bırakıp, sadece güncel primlerini ödemeyi (eğer başarabilirlerse) tercih ediyor.

Sosyal Güvenlik Alacakları Tahsilat Merkezi (ΚΕΑΟ) ise bu duruma kayıtsız kalmıyor. Yapılandırmayı terk edenlere karşı zorlayıcı tahsilat önlemlerini devreye soktu.

Özellikle çalışanlarının primlerini ödemeyen işverenler mercek altında. Maaşlı olmayan ve emeklilik hayali kuranlar için ise küçük bir esneklik var: borçları 30.000 Euro’yu (eski çiftçiler için 10.000 Euro) aşmıyorsa, emeklilik başvurusu yapabiliyorlar.

Hükümetten “çözüm” arayışları

Hükümetin “endişeli” olduğu ve daha uygun bir düzenlemeyi “ciddiyetle incelediği” belirtiliyor. 10.000 Euro’ya kadar olan küçük borçlar için 60 hatta 72 taksitli planlar gündemde. Ayrıca, 2027 yılına kadar sosyal güvenlik primlerinde bir puanlık indirim fısıltıları dolaşıyor. Ancak eleştirmenler, bu adımların borçluların yaşadığı mevcut krizi çözmekten uzak olduğunu ve birçok kişinin o zamana kadar son eşyalarını bile satmış olabileceğini ifade ediyor.

Çalışma Bakanlığı’nın ise  ΚΕΑΟ’nun bazı işlerini uluslararası bir ihale yoluyla özel danışmanlara devretme planı var. Bu durum, borçluların kişisel verilerinin özel şirketlerle paylaşılmasına yol açabilecek olması nedeniyle “kovalamacanın dış kaynak kullanımı” olarak nitelendiriliyor.

Tahsilat uzak bir hayal

e-EFKA yönetimi, borçların tahsilatının, birini gülümseyerek vergi ödemeye ikna etmekten daha zor olduğunu itiraf ediyor. Özellikle aktif olmayan eski meslek sahiplerinden kalan küçük borçlar, ΚΕΑΟ’nun defterlerinde bir hayalet gibi duruyor. Ödenmemiş borç stoku büyüdükçe, mali baskı artıyor ve düzenli ile düzensiz sigortalılar arasındaki eşitlik adeta bir “şaka” haline geliyor.

“Yapılandırmaların bozulmasının” arkasındaki gerçek

Borçlular, düzenli olmaktan sıkıldıkları için yapılandırmaları terk etmiyorlar. Onlar, ödeyemiyorlar. Borcu ikiye katlayan ek ücretler, yüksek faiz oranları ve güncel primleri eş zamanlı ödeme zorunluluğu, her yapılandırmayı “imkansız görev”e dönüştürüyor. Hükümet “inceliyor,” “planlıyor,” ve “söz veriyor.” Ancak borç gözünüzün içine bakarken ve geliriniz halının altına gizlenirken, bu sözler kötü bir şaka gibi gelebilir.